Menu
Boek een afspraak

Medisch-inhoudelijke

FAQ's

Op deze pagina vindt u betrouwbare, toegankelijke antwoorden op veelvoorkomende medische vragen over hormoontherapie, bloedverlies, dosisaanpassingen, veiligheid van producten en meer.
Deze informatie is gebaseerd op de meest recente wetenschappelijke inzichten en mijn dagelijkse ervaring als arts gespecialiseerd in vrouwelijke hormonale gezondheid.

De menopauze betekent letterlijk het moment waarop je menstruaties stoppen. Dat gebeurt wanneer je een jaar lang geen menstruatie meer hebt gehad. Het is dus één specifiek tijdstip, geen periode – al gebruiken veel mensen het woord wel op die manier.

De menopauze treedt op omdat je eierstokken geen eitjes meer aanmaken. Hierdoor dalen de hormonen oestrogeen, progesteron en testosteron. Die hormonale verandering kan allerlei klachten geven – zowel lichamelijk als mentaal.

De gemiddelde leeftijd van de menopauze in Europa is 50 tot 51 jaar, maar dit kan vroeger of later zijn. Als je vóór je 45ste stopt met menstrueren, spreken we van een vroege menopauze. Vóór je 40ste heet het POI (Premature Ovariële Insufficiëntie).

Na de menopauze kom je in de postmenopauze: de fase waarin je definitief niet meer vruchtbaar bent en je hormoonspiegels blijvend laag zijn.

De perimenopauze is de overgangsfase vóór de menopauze. In deze periode beginnen je hormonen – vooral oestrogeen en progesteron – te schommelen en langzaam te dalen. Je menstruatie verandert: ze wordt onregelmatig, soms korter op elkaar of net met langere tussenpozen, en vaak ook zwaarder of lichter dan normaal.

Je lichaam is zich aan het voorbereiden op het stoppen van de vruchtbaarheid, maar je bent nog niet helemaal in de menopauze – je hebt nog (onregelmatige) menstruaties. De perimenopauze kan al starten vanaf je 35ste, maar meestal begint ze tussen 40 en 45 jaar, en kan ze 1 tot 10 jaar duren.

Typische symptomen zijn onder andere:

  • Opvliegers of nachtelijk zweten
  • Slecht slapen of vermoeidheid
  • Prikkelbaarheid of stemmingswisselingen
  • Verminderd libido
  • Hersenmist of concentratieproblemen
  • Gewrichts- of spierpijn

Zelfs als je menstruaties nog regelmatig zijn, kan je toch al in de perimenopauze zitten.

Naast de bekende symptomen zoals opvliegers, slecht slapen en stemmingswisselingen, kunnen vrouwen in de (peri)menopauze ook minder typische of onverwachte klachten ervaren. Deze worden vaak niet herkend als hormonaal, waardoor vrouwen soms jarenlang zonder juiste hulp blijven rondlopen.

Enkele atypische klachten zijn:

  • Brandende tong of mond (burning mouth syndrome)
  • Droge ogen
  • Duizeligheid of evenwichtsproblemen
  • Tinnitus (oorsuizen)
  • Frozen shoulder of onverklaarbare gewrichtspijn
  • Hartkloppingen zonder duidelijke oorzaak
  • Prikkelbare blaas of terugkerende blaasontstekingen
  • Pijn bij het vrijen of vaginale droogte (zelfs bij jonge vrouwen)
  • Verlies van zelfvertrouwen of sociale angst
  • Hersenmist, zoals moeite met concentreren, namen vergeten of traag denken

Deze klachten ontstaan vaak door de daling en schommelingen in oestrogeen en progesteron, die invloed hebben op het hele lichaam – niet enkel op de menstruatiecyclus.

Herken je jezelf hierin, maar werd er nooit een hormonale link gelegd? Dan is het zinvol om je klachten in kaart te brengen en dit te bespreken met een arts die gespecialiseerd is in de overgang.

Gelukkig sta je niet machteloos. Er zijn heel wat dingen die je zélf kunt doen om je klachten te verlichten en je hormonale balans te ondersteunen:

  1. Zorg voor je lichaam met voeding en beweging
  • Kies voor pure, onbewerkte voeding, rijk aan vezels, gezonde vetten en plantaardige eiwitten.
  • Beperk toegevoegde suikers en alcohol, want die kunnen je klachten verergeren.
  • Beweeg regelmatig: wandelen, fietsen, yoga of krachttraining ondersteunen je humeur, slaap en gewicht.
  • Zorg voor voldoende tijd in de buitenlucht.  
  1. Zorg voor rust in je hoofd
  • Probeer dagelijks tijd te maken voor ontspanning: ademhaling, meditatie, journaling of gewoon even niks.
  • Vermijd chronische stress. Die doet je hormonen geen goed.
  • Zoek verbinding met andere vrouwen – sisterhood helpt écht.
  1. Ondersteun je nachtrust
  • Ga op vaste tijdstippen slapen.
  • Vermijd schermtijd en zware maaltijden voor het slapengaan.
  1. Praat erover
  • Bespreek je klachten met je huisarts of een arts die gespecialiseerd is in de (peri)menopauze.
  • Gebruik eventueel een symptomen-app  of vul een klachtenlijst in (zoals de Greene-vragenlijst).
  • Vraag naar bio-identieke hormoonsubstitutie, zeker als je levenskwaliteit vermindert.
  1. Supplementen kunnen helpen
  • Denk aan magnesium, omega-3, adaptogenen zoals ashwagandha – afgestemd op jouw situatie.

Belangrijk: je hoeft je niet zomaar neer te leggen bij ‘het hoort erbij’. De (peri)menopauze is geen ziekte, maar als je klachten hebt die je beperken, mag je hulp zoeken. Er zijn oplossingen.

Als je een hormonaal spiraal hebt of als je baarmoeder is verwijderd (hysterectomie), kan het moeilijk zijn om te merken wanneer je precies in de menopauze komt. Je hebt dan geen of nauwelijks menstruaties, waardoor het klassieke kenmerk – een jaar geen menstruatie – ontbreekt.

Toch verandert er wél iets in je lichaam: je eierstokken produceren steeds minder hormonen, met als gevolg allerlei typische klachten.

Mogelijke signalen van de (peri)menopauze:

  • Opvliegers en nachtzweten
  • Slaapproblemen
  • Stemmingswisselingen of prikkelbaarheid
  • Vergeetachtigheid of hersenmist
  • Gewrichtspijn
  • Droge huid of vagina
  • Verlies van libido
  • Vermoeidheid zonder duidelijke reden

Ook al weet je niet precies wanneer de menopauze intreedt, je kunt wel degelijk symptomen ervaren die wijzen op een hormonale verandering.

Wat kun je doen?

  • Let op de signalen van je lichaam – houd ze bij in een app of dagboek.
  • Vraag een arts met expertise in hormonale gezondheid om je klachten te beoordelen.
  • In sommige gevallen kan een bloedtest (zoals FSH) helpen, vooral als je jonger bent dan 45 jaar.
  • Bespreek of bio-identieke hormoontherapie voor jou zinvol kan zijn – ook zonder menstruaties zijn de voordelen hetzelfde.

Soms kom je niet vanzelf in de menopauze, maar door een medische ingreep of behandeling. Dat noemen we een kunstmatige of chirurgische menopauze. Dit gebeurt bijvoorbeeld wanneer:

  • je eierstokken zijn verwijderd (ovariëctomie)
  • je chemotherapie of bestraling hebt gehad in het bekkengebied
  • je een medicijn gebruikt dat de eierstokfunctie tijdelijk onderdrukt
  • je een hysterectomie (verwijdering van de baarmoeder) hebt gehad

Wat is anders aan een medische menopauze?

Bij een natuurlijke overgang dalen je hormonen geleidelijk. Maar bij een medische menopauze valt je hormoonproductie abrupt weg. Hierdoor kunnen de klachten:

  • plots en hevig opkomen
  • meer impact hebben op je dagelijks leven
  • lichamelijk en emotioneel zwaarder aanvoelen
  • je ook op jongere leeftijd overvallen (zelfs vóór 40 jaar)

Typische symptomen zijn: opvliegers, nachtzweten, stemmingsstoornissen, slaaptekort, vaginale droogte, hersenmist, gewrichtspijn, angst of depressieve gevoelens.

Wat kun je doen?

  • Je hoeft dit niet te ondergaan zonder hulp.
  • Bio-identieke hormoonsubstitutie (HST) kan veilig en doeltreffend zijn, ook na een operatie of behandeling.
  • De behandeling wordt aangepast aan jouw situatie, medische voorgeschiedenis en klachten.
  • Zeker bij een vroege menopauze is het aanvullen van hormonen belangrijk voor je botten, hart, brein en levenskwaliteit.

Goed om te weten: ook als je borstkanker hebt gehad of een verhoogd risico loopt, zijn er vaak nog opties. Alles gebeurt in overleg.

Veel vrouwen merken dat ze aankomen tijdens de perimenopauze of menopauze, vooral rond de buik. Dit gebeurt niet omdat je te veel eet of te weinig beweegt, maar vooral door hormonale veranderingen.

De oorzaken van gewichtstoename in deze levensfase:

Hormonale schommelingen
De daling van oestrogeen beïnvloedt hoe je lichaam vet opslaat. Je stofwisseling vertraagt, je spiermassa neemt af en je vetopslag verschuift van heupen naar buik (visceraal vet).

Slaapproblemen
Veel vrouwen slapen slechter door nachtzweten of onrust, en slaaptekort verstoort je honger- en verzadigingshormonen, wat leidt tot meer trek.

Stress en cortisol
Chronische stress verhoogt het stresshormoon cortisol, wat vetopslag rond je middel bevordert.

Minder spiermassa
Spieren verbranden meer energie dan vet. Als je spiermassa daalt (wat normaal is naarmate je ouder wordt), verbrand je minder calorieën in rust.

🍬Veranderde insulinegevoeligheid
Je lichaam wordt iets minder gevoelig voor insuline, waardoor je sneller vet opslaat na een maaltijd met suiker of snelle koolhydraten.

Maakt HST (hormoontherapie) je dik?

Nee. Bio-identieke hormoonsubstitutie veroorzaakt géén gewichtstoename. Integendeel: het helpt vaak om je stofwisseling, energieniveau en lichaamssamenstelling te verbeteren. Onderzoek toont aan dat vrouwen met HST:

  • meer spiermassa behouden
  • minder vetmassa ontwikkelen
  • betere insulinegevoeligheid hebben
  • actiever en gemotiveerder blijven

Wat kun je doen?

  • Kies voor krachttraining (ook met eigen lichaamsgewicht) om je spiermassa te behouden.
  • Eet eiwitrijk, vezelrijk en onbewerkt, met voldoende gezonde vetten.
  • Beweeg dagelijks, ook al is het maar 20 minuten wandelen.
  • Zorg voor goede slaap en stressmanagement.
  • Overweeg bio-identieke hormonen, zeker als je ook andere klachten ervaart.

Belangrijk: gewichtstoename in deze levensfase zegt niks over je wilskracht. Je lichaam verandert onder invloed van je hormonen – met kennis, zachtheid en de juiste begeleiding kun je hier wél invloed op hebben.

Hoewel de menopauze een normaal biologisch proces is dat elke vrouw doormaakt, hangt er nog vaak stilte, schaamte of verwarring rond. Dat heeft meerdere redenen:

  1. Gebrek aan kennis en openheid

Er wordt nog te weinig over de menopauze gepraat — thuis, op school, op het werk of in de media. Veel vrouwen weten niet wat hen overkomt, en ook zorgverleners zijn vaak onvoldoende opgeleid in de nieuwste inzichten.

  1. Onze maatschappij idealiseert jeugdigheid

Rimpels, grijs haar, een veranderend lichaam: we koppelen dat vaak aan ‘verlies’ of ‘achteruitgang’. Dat maakt het lastig om over deze levensfase te spreken als iets natuurlijks of zelfs krachtigs.

  1. Symptomen worden gebagatelliseerd

Vrouwen horen te vaak: “Het hoort erbij” of “Trek het je niet aan.” Daardoor voelen velen zich niet serieus genomen als ze over vermoeidheid, hersenmist of libidoverlies beginnen.

  1. Verwarring met burn-out of depressie

Veel hormonale klachten lijken op andere aandoeningen. Daardoor krijgen vrouwen soms de verkeerde diagnose, met frustratie en eenzaamheid tot gevolg.

  1. Onzekerheid over hormoontherapie

Door verouderde studies (zoals de WHI-studie) is er jarenlang angst gezaaid over HRT, terwijl we vandaag wél weten dat bio-identieke hormonen veilig en effectief zijn als ze correct worden toegepast.

Doorbreken van het taboe begint bij erkenning en educatie.
Als arts geloof ik dat iedere vrouw recht heeft op duidelijke uitleg, open gesprekken en zorg die écht helpt. De menopauze hoeft geen periode van verlies te zijn — ze kan ook een nieuwe, krachtige fase van je leven inluiden.

Shared decision making, of gedeelde besluitvorming, betekent dat jij samen met je arts beslist over je behandeling. Niet op basis van een standaardprotocol, maar op basis van wat voor jou belangrijk is.

Je arts brengt de medische kennis en ervaring in, jij brengt je klachten, voorkeuren, bezorgdheden en levensstijl mee. Samen bekijken jullie de opties, risico’s, voordelen en wat het beste past bij jouw situatie.

Waarom is dit zo belangrijk in de (peri)menopauze?

De impact van hormonale klachten verschilt enorm van vrouw tot vrouw. Wat voor de ene werkt, helpt de andere niet. Bij bio-identieke hormoontherapie gaat het dan ook niet om de “laagst mogelijke dosis”, maar om de juiste dosis voor jou – in een vorm die bij je lichaam en je leven past.

In de praktijk betekent dit:

✅ Jij krijgt eerlijke, wetenschappelijk onderbouwde informatie
✅ Je mag al je vragen stellen (ook de moeilijke of emotionele)
✅ Er wordt rekening gehouden met jouw medische voorgeschiedenis, angsten en verwachtingen
✅ Jij beslist mee – en dat geeft vertrouwen én rust

🟢 Bij dokter Spiessens is shared decision making de standaard.
Je krijgt geen kant-en-klaar plan opgelegd, maar een aanpak op maat. Want jouw gezondheid begint bij jouw stem.

Oestrogeen is veel meer dan een ‘vrouwelijk hormoon’ dat je menstruatie regelt. Het is een soort multitaskende krachtpatser die bijna álle systemen in je lichaam beïnvloedt. Vrijwel elke cel heeft oestrogeenreceptoren, wat betekent dat dit hormoon overal iets te zeggen heeft.

Enkele belangrijke functies van oestrogeen:

🧠 Hersenen

  • Bevordert geheugen, concentratie en mentale helderheid
  • Werkt kalmerend en beschermend tegen depressie en angst
  • Ondersteunt de bloedtoevoer naar je hersenen (belangrijk voor cognitieve gezondheid)

❤️ Hart en bloedvaten

  • Houdt je bloedvaten soepel
  • Verlaagt het slechte cholesterol (LDL) en verhoogt het goede (HDL)
  • Vermindert het risico op hart- en vaatziekten

🦴 Botten

  • Stimuleert botaanmaak en remt botafbraak
  • Beschermt tegen osteoporose en botbreuken

🌿 Slaap en energie

  • Reguleert het slaapritme via invloed op melatonine
  • Helpt bij het behouden van een stabiele stemming en energieniveau

🍽 Stofwisseling en gewicht

  • Verbetert insulinegevoeligheid
  • Vermindert vetopslag rond de buik
  • Ondersteunt een actieve stofwisseling

🌸 Huid, haar en slijmvliezen

  • Houdt de huid stevig, gehydrateerd en elastisch
  • Beschermt tegen vaginale droogheid en blaasproblemen
  • Stimuleert haargroei en nagelgezondheid

🧬 Immuunsysteem en ontstekingsremming

  • Speelt een rol in de regulatie van je afweer
  • Helpt ontstekingsprocessen dempen

🟣 Kortom: oestrogeen is essentieel voor je totale gezondheid – fysiek én mentaal.
De daling ervan in de (peri)menopauze verklaart waarom zoveel vrouwen zich ineens ‘niet meer zichzelf’ voelen.

Progesteron staat vaak in de schaduw van oestrogeen, maar het is een krachtig en kalmerend hormoon dat veel meer doet dan alleen je menstruatiecyclus regelen. Het speelt een cruciale rol in je hormonale balans, je slaap en zelfs je stemming.

Belangrijkste functies van progesteron:

🩸 Bescherming van het baarmoederslijmvlies
Als je oestrogeen gebruikt (zoals bij HST), zorgt progesteron ervoor dat het baarmoederslijmvlies niet te dik wordt. Dat is belangrijk om het risico op baarmoederkanker te voorkomen. Daarom moet je progesteron gebruiken als je nog een baarmoeder hebt.

😴 Slaap en rust
Progesteron werkt kalmerend op de hersenen. Veel vrouwen merken dat ze beter slapen en rustiger zijn met voldoende progesteron. Het heeft een licht slaapbevorderend effect en kan spanning verlagen.

🧠 Mentale balans
Het ondersteunt een stabiele stemming, vermindert gevoelens van angst en prikkelbaarheid, en helpt je stressrespons reguleren.

🦴 Botgezondheid
Net als oestrogeen helpt ook progesteron om botmassa te behouden.

🧬 Immuunsysteem en ontsteking
Progesteron speelt een rol bij het afremmen van ontstekingen en ondersteunt een gezonde immuunreactie.

👩‍⚕️ Invloed op borstweefsel
Het helpt bij het verlagen van borstspanning en het risico op cystevorming, zeker als het in balans is met oestrogeen.

Ook vrouwen zonder baarmoeder kunnen baat hebben bij progesteron, bijvoorbeeld bij slapeloosheid, angst of onrust. Dit is vaak nog onbekend, maar wetenschappelijk goed onderbouwd.

Testosteron wordt vaak gezien als een “mannelijk hormoon”, maar het is óók voor vrouwen van groot belang. Je maakt het aan in je eierstokken en bijnieren – wel in lagere hoeveelheden dan mannen, maar het speelt een krachtige rol in je energie, spieren, stemming en libido.

Belangrijkste functies van testosteron bij vrouwen:

🔥 Libido en seksueel genot
Testosteron is een sleutelspeler in je seksuele verlangen, maar ook in opwinding, gevoeligheid en orgasmevermogen. Een tekort kan leiden tot een verminderd libido of minder genot.

💪 Spiermassa en kracht
Het helpt om spieren op te bouwen en te behouden, zelfs op latere leeftijd. Dat is belangrijk voor een actieve stofwisseling, een sterk lichaam en een gezond gewicht.

🧠 Mentale helderheid en focus
Testosteron ondersteunt je denkvermogen, concentratie en zelfvertrouwen. Vrouwen met een tekort ervaren soms hersenmist, besluiteloosheid of een “vlak” gevoel.

⚡ Energie en motivatie
Voldoende testosteron draagt bij aan een gevoel van daadkracht en levenslust. Zonder kan je je futloos of vlak voelen, zelfs als je goed slaapt en gezond leeft.

🙂 Stemming en veerkracht
Testosteron helpt je mentale veerkracht ondersteunen en beschermt deels tegen depressieve gevoelens. Het werkt vaak subtiel maar voelbaar.

Na de menopauze daalt je testosteron nog verder, wat bij sommige vrouwen klachten geeft. In overleg met een gespecialiseerde arts kan een lage dosis bio-identiek testosteron overwogen worden, zeker bij aanhoudend libidoverlies of vermoeidheid.

HRT staat voor Hormone Replacement Therapy, of in het Nederlands: hormoonsubstitutietherapie (HST). Het betekent dat je de hormonen die je lichaam niet meer zelf aanmaakt tijdens de (peri)menopauze – zoals oestrogeen, progesteron en eventueel testosteron – aanvult in de juiste hoeveelheid.

🔍 Wist je dit?
Bij vrouwen die postmenopauzaal zijn (dus minstens 1 jaar geen menstruatie meer), spreken we officieel van MHT – Menopausal Hormone Therapy.
Bij vrouwen met POI (Premature Ovariële Insufficiëntie, vóór 40 jaar) of een vroege menopauze (<45 jaar) blijft de term HRT gebruikelijk, omdat het hormonen aanvult die normaal nog wél aanwezig zouden zijn.

Waarom HRT?

Tijdens de overgang daalt je natuurlijke hormoonproductie. Dat kan leiden tot allerlei klachten zoals opvliegers, slecht slapen, stemmingswisselingen, hersenmist, vaginale droogte of gewichtstoename. HRT helpt om die hormonale balans te herstellen en je levenskwaliteit te verbeteren.

Wat zit er in HRT?

🩷 Oestrogeen – de basis van de therapie. Dit vermindert de meeste overgangsklachten.
🟡 Progesteron – wordt meestal gegeven om het baarmoederslijmvlies te beschermen bij vrouwen met een baarmoeder. Maar het doet méér dan dat:

✅ Ook vrouwen zonder baarmoeder kunnen baat hebben bij progesteron, bijvoorbeeld bij slaapproblemen, angst, innerlijke onrust of gespannen borsten.
Het is een kalmerend hormoon dat rust brengt in lichaam en brein.

💛 Testosteron – optioneel, maar kan zinvol zijn bij verlies van libido, energie, kracht of focus.

Hoe neem je het in?

  • Oestrogeen: meestal via pleister, gel of spray (transdermaal)
  • Progesteron: vaak via capsules (oraal,vaginaal of rectaal)
  • Testosteron: als transdermale gel in lage dosis

Is HRT veilig?

💬 “Ik heb zoveel verschillende dingen gehoord… Is hormoontherapie nu veilig of niet?”

➡️ Ja, bio-identieke HRT is veilig voor de meeste vrouwen wanneer het correct wordt voorgeschreven en op het juiste moment opgestart. Dat zeggen internationale richtlijnen zoals die van NICE (UK), BMS (British Menopause Society) en NAMS (VS).

Wat bedoelen we met “veilig”?

🟢 HRT verhoogt het risico op trombose of borstkanker niet significant als het op de juiste manier wordt gebruikt:
– met transdermaal oestrogeen (gel, spray of pleister)
– in combinatie met bio-identiek progesteron indien je een baarmoeder hebt
– bij voorkeur gestart voor je 60e levensjaar of binnen 10 jaar na je menopauze

Wat zeggen de studies?

📌 De bezorgdheid rond HRT komt vaak voort uit verouderde gegevens (zoals de WHI-studie uit 2002), die gebaseerd waren op:

– orale oestrogenen (niet de eerste keuze nu)
– synthetische progestagenen (zoals medroxyprogesteron)
– vrouwen die al ouder en vaak ongezonder waren

➡️ Latere analyses en moderne studies tonen dat bio-identieke hormonen veiliger zijn en zelfs gezondheidsvoordelen kunnen bieden.

Wat zijn de voordelen van HRT?

✅ Betere slaap, stemming en concentratie
✅ Bescherming tegen botontkalking en fracturen
✅ Minder risico op diabetes en hart- en vaatziekten bij vrouwen <60
✅ Mogelijke bescherming tegen dementie bij vroege start
✅ Levenskwaliteit verbeteren

En de risico’s?

🟠 Bij vrouwen ouder dan 60 of met bepaalde medische voorgeschiedenis worden risico’s individueel afgewogen
🟠 Langdurige HRT met synthetische progestagenen kan het borstkankerrisico licht verhogen
🟢 Bio-identiek progesteron lijkt geen of veel minder risico te geven

💬 Samengevat: moderne, goed begeleide HRT met bio-identieke hormonen is veilig voor de meeste vrouwen – en kan een enorme positieve impact hebben op gezondheid en levenskwaliteit.

Nee. Het feit dat er tegenwoordig meer openheid, aandacht en informatie is rond perimenopauze en hormoontherapie, betekent niet dat het een hype is. Integendeel: het is een noodzakelijke inhaalbeweging na decennialange stilte, schaamte en misverstanden.

Waarom het nu wél in beeld komt:

📣 Vrouwen spreken zich eindelijk uit.
Er is een generatie vrouwen opgestaan die zegt: “Ik wil me niet jarenlang slecht voelen zonder hulp.” Ze eisen herkenning, uitleg én goede zorg.

📚 De wetenschap is mee geëvolueerd.
Moderne studies tonen aan dat bio-identieke hormoontherapie veilig en effectief is, mits goed toegepast. Veel oude angsten (bv. over borstkanker of trombose) zijn gebaseerd op verouderde of fout geïnterpreteerde gegevens.

💻 Er is meer toegang tot informatie.
Via podcasts, boeken, sociale media en vrouwenarts-communities is de kennis veel toegankelijker geworden. Dat maakt vrouwen mondiger – en terecht.

🩺 Er is te lang te weinig hulp geweest.
Vrouwen kregen jarenlang te horen: “Het hoort erbij, bijt op je tanden.” Daardoor zijn er veel onnodige jaren van lijden geweest. Wat nu lijkt op een golf, is eigenlijk een vorm van herstel van zorg én aandacht.

🟣 Hormonen zijn geen modeverschijnsel.
Ze zijn de motor achter je welzijn. Als die motor stokt, mag je daar medische hulp bij vragen – net zoals je een bril draagt bij slecht zicht of insuline neemt bij diabetes.

Nee, HRT is niet gevaarlijk als het correct wordt toegepast. Integendeel: moderne hormoonsubstitutietherapie met bio-identieke hormonen is voor veel vrouwen juist een veilige én gezonde keuze.

Waar komt die angst dan vandaan?

Die is vooral ontstaan door de WHI-studie (Women’s Health Initiative) uit 2002. Die studie linkte HRT aan een verhoogd risico op borstkanker, hartproblemen en trombose. Maar:

❌ De gebruikte hormonen in die studie waren niet bio-identiek
❌ De vrouwen waren gemiddeld 63 jaar – vaak jaren voorbij de menopauze
❌ Het risico werd overdreven in de media, en later bijgesteld in de wetenschap

🔍 Wat zeggen de richtlijnen nu?
Internationaal (NICE, BMS, NAMS) wordt erkend dat de voordelen van HRT opwegen tegen de risico’s, zeker bij start binnen 10 jaar na de menopauze of vóór 60 jaar.

Wat zijn de échte risico’s?

Bij correct gebruik met bio-identieke hormonen:

🟢 Geen verhoogd risico op borstkanker bij gebruik van oestrogeen alleen (zoals bij vrouwen zonder baarmoeder)
🟡 Licht verhoogd risico bij combinatie oestrogeen + synthetisch progestageen (maar géén verhoogd risico bij bio-identiek progesteron)
🟢 Geen verhoogd risico op trombose bij gebruik van transdermaal oestrogeen (gel, spray of pleister)

Daartegenover staan veel bewezen voordelen:

✅ Minder overgangsklachten
✅ Sterkere botten (minder kans op breuken)
✅ Betere hersenfunctie en levenskwaliteit
✅ Betere bescherming van hart en bloedvaten
✅ Betere spiermassa en stofwisseling
✅ Betere bescherming tegen colonkanker  

🟣 Kortom: bio-identieke HRT is veilig als het op maat wordt gegeven
en met de juiste vorm en dosering wordt afgestemd op jouw lichaam.

Twijfel je? Dan bekijken we samen je medische voorgeschiedenis, risicofactoren en voorkeuren. Jij beslist mee.

Oestrogeen is het belangrijkste hormoon in HRT (hormoonsubstitutietherapie). Het vult aan wat je lichaam tijdens de (peri)menopauze niet meer zelf maakt en helpt klachten zoals opvliegers, slecht slapen, hersenmist en stemmingswisselingen te verlichten.

Je kunt oestrogeen op verschillende manieren gebruiken. De vorm die voor jou het best past, hangt af van je klachten, voorkeuren en gezondheid.

  1. Via de huid (transdermaal) – aanbevolen in de meeste gevallen

Dit is de veiligste en meest natuurlijke manier om oestrogeen toe te dienen, omdat het je lever omzeilt en geen verhoogd risico geeft op trombose. De opname gebeurt via de huid.

🟣 Oestrogel® – je smeert een dosis gel op je dij of arm
🟣 Lenzetto® – een spray die je aanbrengt op de binnenkant van je arm of dij
🟣 Estradiolpleister (Dermestril®/Systen®/Sandoz®) – een pleister die je 2 keer per week op de huid kleeft

✅ Voordelen van transdermaal oestrogeen:

  • Geen invloed op je lever
  • Veilig bij verhoogd risico op trombose
  • Zorgt voor stabiele hormoonspiegels
  • Flexibel aanpasbaar in dosering
  1. Via tabletten (oraal): Progynova®, Zumenon®, Estrofem®.

Bij orale toediening slik je een pil met oestrogeen. Deze methode wordt minder vaak gebruikt, omdat het via de lever gaat en mogelijk het risico op trombose verhoogt, vooral bij rokers of vrouwen met een voorgeschiedenis van stolsels of migraine met aura.

🟢 De keuze voor de vorm en dosering gebeurt altijd samen met je arts, in functie van je klachten, medische voorgeschiedenis en wensen. Het doel is een werkzame dosis die jou echt helpt – niet noodzakelijk de laagste dosis.

Progesteron wordt vaak samen met oestrogeen gegeven in het kader van hormoonsubstitutietherapie (HST).
Heb je nog een baarmoeder, dan is progesteron noodzakelijk om je baarmoederslijmvlies te beschermen tegen overgroei en het risico op baarmoederkanker.

Maar progesteron doet meer dan dat. Ook vrouwen zonder baarmoeder kunnen baat hebben bij progesteron, zeker bij slaapproblemen, angst, innerlijke onrust of gespannen borsten.

Welke vormen zijn er?

In België en Nederland wordt bio-identiek progesteron meestal voorgeschreven onder de merknaam:

Progebel® of Utrogestan®– een capsule met natuurlijk, lichaamseigen progesteron (gemicroniseerd).
Dit is identiek aan het progesteron dat je eigen eierstokken vroeger aanmaakten.

Hoe neem je het in?

Er zijn twee manieren waarop je Utrogestan® kunt gebruiken:

  1. Oraal (inslikken)
  • Meestal ’s avonds voor het slapengaan, omdat het licht slaapverwekkend werkt
  • Kan soms lichte sufheid of duizeligheid geven bij opstaan
  1. Vaginaal (inbrengen in de vagina)
  • Vooral geschikt bij vrouwen die gevoelig zijn voor sufheid of misselijkheid bij orale inname
  • Ook bij darmproblemen of slechte opname via het maag-darmkanaal
  • Werkt lokaal én systemisch: het komt goed in je bloed terecht

De dosis en het schema (dagelijks of cyclisch) worden bepaald in overleg met je arts, afhankelijk van je klachten, leeftijd, bloedwaarden en of je nog een menstruatie hebt.

Belangrijke weetjes:

  • Vrouwen zonder baarmoeder hebben progesteron technisch gezien niet nodig voor het baarmoederslijmvlies,
    maar kunnen er wel rustiger, beter slapend of stabieler van worden
  • De combinatie met oestrogeen is essentieel voor een veilige én effectieve hormoontherapie
  • Alleen bio-identiek progesteron  heeft de beschermende én kalmerende eigenschappen die we zoeken

🟢 Jouw arts helpt je kiezen welke toediening het best past bij jouw lichaam en leven.
Het kan even zoeken zijn naar de juiste dosis of vorm – maar dat hoort bij het proces van afstemmen en finetunen.

Sommige vrouwen gebruiken al een vorm van synthetisch progesteron, bijvoorbeeld in de vorm van:

  • een anticonceptiepil of hormoonspiraal (zoals Mirena®)
  • een combinatiepil met oestrogeen en progestageen
  • of een apart progestageen (zoals Duphaston® of Provera®)

Deze stoffen worden vaak “progesteron” genoemd, maar het zijn in werkelijkheid progestagenen: synthetische varianten die lijken op lichaamseigen progesteron, maar niet identiek zijn aan wat je lichaam zelf aanmaakt.

Wat is het verschil?

🔹 Synthetische progestagenen (zoals levonorgestrel, medroxyprogesteron of dydrogesteron):

  • Doen wel het nodige in de baarmoeder (dus beschermen tegen overgroei)
  • Hebben niet dezelfde kalmerende, slaapbevorderende of rustgevende effecten als bio-identiek progesteron
  • Kunnen bij sommige vrouwen meer bijwerkingen geven: somberheid, gespannen borsten, opgeblazen gevoel

🔸 Bio-identiek progesteron (zoals Utrogestan®):

  • Is 100% identiek aan je natuurlijke progesteron
  • Heeft een gunstig effect op slaap, stemming en innerlijke rust
  • Wordt beter verdragen bij langdurig gebruik

Wat als ik goed reageer op mijn huidige progestageen?

Als je geen klachten hebt en je lichaam het goed verdraagt, hoeft er niet per se iets te veranderen.
Maar als je wél klachten hebt zoals prikkelbaarheid, slecht slapen of onrust, dan loont het de moeite om samen met je arts te bekijken of overschakelen naar bio-identiek progesteron een verschil zou maken.

En wat met het Mirena-spiraal?

Het Mirena®-spiraal bevat een lokaal werkend progestageen (levonorgestrel).
Het beschermt de baarmoeder goed, maar geeft weinig systemische werking. Dat betekent dat het niet altijd voldoende is als je ook oestrogeen gebruikt in HRT, en het kan dus nodig zijn om extra bio-identiek progesteron bij te geven.

🟢 Kort samengevat:
Gebruik je al een synthetisch progestageen en voel je je goed? Dan is dat oké.
Heb je klachten of wil je zachtere, natuurlijkere ondersteuning?
Dan is bio-identiek progesteron het overwegen waard.

Testosteron is niet alleen een ‘mannelijk hormoon’ – vrouwen maken het ook aan, weliswaar in kleinere hoeveelheden.

Het wordt vaak vergeten in de hormonale zorg voor vrouwen, terwijl het een grote impact kan hebben.

Tijdens de (peri)menopauze kan je testosteronspiegel dalen, wat bij sommige vrouwen zorgt voor:

  • minder energie
  • afgenomen zin in seks
  • verminderde spierkracht of uithouding
  • concentratieproblemen of “brain fog”
  • lusteloosheid of motivatieverlies

In die gevallen kan een lage dosis testosteron als aanvulling op oestrogeen en progesteron zinvol zijn.

Hoe neem je testosteron in?

In België en Nederland wordt testosteron voor vrouwen meestal voorgeschreven in de vorm van een transdermale gel:

🟡 Testosteron-gel voor mannen, maar in aangepaste (veel lagere) dosis – bijvoorbeeld Testim® of Androgel®

➡️ De gel wordt dagelijks op een klein huidoppervlak aangebracht, meestal op de dij, bil of onderbuik.
➡️ De startdosis is ca. 1/10 tot 1/20 van een mannelijke dosis.
➡️ Je arts helpt je met de juiste hoeveelheid: vaak start je met een erwtje of rijstkorrel grootte.

Wat is belangrijk om te weten?

🔹 Het duurt gemiddeld 6 tot 12 weken voor je effect voelt
🔹 Je laat best regelmatig je bloedwaarden opvolgen
🔹 De dosis mag niet te hoog zijn – want dan kunnen bijwerkingen optreden zoals acne, overbeharing of stemverandering 

  Testosteron is géén quick fix, maar een waardevolle aanvulling voor vrouwen die ondanks oestrogeen en progesteron nog bepaalde klachten ervaren. De sleutel zit in de juiste dosis op het juiste moment, afgestemd op jouw noden.

Tijdens en na de menopauze daalt het oestrogeenniveau in je lichaam. Dat heeft niet alleen effect op je hersenen, humeur en slaap, maar ook op de vagina, blaas en urinewegen. Die weefsels hebben namelijk veel oestrogeenreceptoren en worden droger, kwetsbaarder en gevoeliger voor irritatie of infecties als het hormoonpeil daalt. Helaas rust op deze klachten nog te vaak een taboe.

Deze combinatie van klachten noemen we:
🩷 Het urogenitaal syndroom van de menopauze (GSM – Genitourinary Syndrome of Menopause)

Typische klachten zijn:

  • Droog gevoel in de vagina
  • Jeuk, irritatie of branderig gevoel
  • Pijn bij het vrijen
  • Verlies van zin in seks, niet zozeer door hormonen maar door ongemak
  • Terugkerende blaasontstekingen of urineverlies
  • Meer aandrang om te plassen, ook ’s nachts

Veel vrouwen denken: “Het zal er wel bij horen”, maar dat is níét waar. Deze klachten kunnen behandeld worden – en vaak met eenvoudige, doeltreffende oplossingen.

Wat kun je eraan doen?

🩹 Lokaal oestrogeen is de eerste keuze:
– in de vorm van een vaginale crème, tablet of ring
– zeer lage dosis, werkt enkel ter plaatse, en is veilig, ook bij vrouwen die geen systemische HRT mogen gebruiken
– geen verhoogd risico op borstkanker of trombose

💧 Intieme verzorgingsproducten: zonder zeep of parfum, om irritatie te voorkomen
🌸 Glijmiddel of vaginale moisturizer: verzacht het dagelijkse ongemak
💬 Open communicatie: met je partner en/of arts – je hoeft dit niet in stilte te dragen

🟣 GSM is medisch, niet banaal.
Je bent niet de enige, en je hoeft het niet te ondergaan. De juiste zorg maakt een wereld van verschil – voor je comfort, zelfvertrouwen en intimiteit.

Hoe gebruik ik Vagifem®, Intrarosa® en oestriolcrème?

Deze producten worden gebruikt bij vaginale klachten tijdens of na de menopauze, zoals droogte, jeuk, branderigheid, pijn bij het vrijen of terugkerende blaasontstekingen. Ze bevatten lage dosissen lokale hormonen en werken rechtstreeks in op het vaginale weefsel.

  1. Vagifem® – vaginale tabletten met oestradiol

💊 Bevat een zeer lage dosis bio-identiek oestrogeen
📅 Gebruikschema:

  • Startfase: 1 tablet elke dag gedurende 2 weken
  • Onderhoudsfase: daarna 2x per week (bijv. maandag en donderdag)

📍 Toediening:

  • Inbrengen met de bijgeleverde applicator
  • Liefst ‘s avonds voor het slapengaan
  • Geen invloed op de rest van je lichaam (werkt enkel lokaal)
  1. Intrarosa® – vaginale zetpil met prasteron (DHEA)

💧 DHEA wordt in het vaginale weefsel omgezet naar oestrogeen én testosteron.
🌿 Natuurlijke aanpak voor vrouwen met verlies van seksueel genot, vaginale droogte of pijn bij het vrijen

📅 Gebruikschema:

  • 1 zetpil elke avond, dagelijks (tenzij anders voorgeschreven)

📍 Toediening:

  • Zetpil met vinger inbrengen (geen applicator nodig)
  • Eventueel combineren met glijmiddel bij starten
  1. Oestriolcrème (Synapause-E3®, Linoladiol®) – zachte vaginale crème

🧴 Bevat oestriol, een mild oestrogeen dat goed verdragen wordt, ook door vrouwen die gevoeliger zijn voor andere vormen

📅 Gebruikschema:

  • Startfase: dagelijks gedurende 2 à 3 weken
  • Onderhoudsfase: 2x per week

📍 Toediening:

  • Met de bijgeleverde applicator diep inbrengen
  • ’s Avonds gebruiken geeft het beste effect

Belangrijk om te weten:

🟢 Deze behandelingen zijn veilig, ook voor vrouwen met verhoogd risico op borstkanker of trombose (bespreek het altijd met je arts)
🟣 De dosering is zó laag dat het nauwelijks in je bloed komt
💧 De behandeling verbetert de bloeddoorstroming, elasticiteit en hydratatie van het vaginale weefsel

🟣 Samengevat:
Vagifem®, Intrarosa® en oestriolcrème zijn doeltreffende, veilige middelen bij genitale klachten in de menopauze. Gebruik ze volgens het schema en hou vol – het effect bouwt zich op over enkele weken.

Hormoonsubstitutietherapie (HST) werkt meestal geleidelijk. Het is geen “quick fix”, maar een proces van opbouwen, afstemmen en finetunen. De snelheid waarmee je verbetering voelt, hangt af van:

  • welke klachten je hebt
  • welke hormonen je krijgt
  • welke dosis en toedieningsvorm je gebruikt
  • hoe je lichaam reageert

 

Wat mag je verwachten?

⏳ Binnen 2 weken

  • Sommige vrouwen merken al milde verbetering, vooral bij opvliegers en slaapproblemen
  • Anderen voelen zich eerst wat instabieler – dat is normaal bij de start (je lichaam moet wennen)

📅 Na 4 tot 6 weken

  • De meeste vrouwen voelen een eerste duidelijke verbetering
  • Denk aan: beter slapen, minder opvliegers, meer energie, minder brain fog

📆 Na 3 maanden

  • Volledige evaluatie: zijn de juiste hormonen, dosis en toedieningsvorm gekozen?
  • Indien nodig wordt er bijgestuurd (hogere dosis, andere vorm, toevoeging testosteron of progesteron)

📆 Na 6 maanden

  • Klachten zijn vaak duidelijk verbeterd of verdwenen
  • Je voelt opnieuw balans, stabiliteit en levenskwaliteit

🟣 Geef je lichaam de tijd.
Hormonen werken op celniveau – het duurt even voor je hersenen, spieren, huid en slijmvliezen reageren.
Soms moet de dosis of combinatie worden aangepast. Dat is geen teken van mislukking, maar van zorg op maat.

💬 Verwacht geen wonder op dag 1 – maar wel vooruitgang op maand 1, 3 en 6.

Veel vrouwen starten met een lage dosis hormonen. Dat is veilig om te beginnen, maar…
📌 Lage dosis = niet altijd de juiste dosis.

Hoe weet je of je dosis te laag is?

Let op je lichaam. Als je na een paar weken of maanden:

  • nog veel opvliegers of nachtzweten hebt
  • slecht blijft slapen
  • last hebt van hersenmist, vermoeidheid of stemmingswisselingen
  • nog geen verbetering voelt terwijl je wel consistent inneemt

… dan is het mogelijk dat je nog niet op de werkzame dosis zit.

Mag je zelf ophogen?

💬 Niet zonder overleg.
Hormoontherapie is maatwerk. Samen met je arts bekijken we:

  • welke klachten nog spelen
  • of je hormoonspiegels moeten worden gecontroleerd
  • of een hogere dosis, andere vorm of toevoeging (bv. testosteron) nodig is

In sommige situaties spreken we op voorhand een stappenplan af, waarbij je zelf stapsgewijs mag ophogen binnen veilige grenzen.
Maar dat gebeurt altijd met goede afspraken.

Waarom is dit belangrijk?

Te snel ophogen zonder begeleiding kan:

  • je onrustiger maken
  • ongewenste bloeding veroorzaken
  • of onnodige bijwerkingen geven

🟣 De juiste dosis is de laagste dosis die je klachtenvrij maakt –
en die vinden we stap voor stap, met opvolging en vertrouwen.

 

Ik heb vaginaal bloedverlies sinds mijn start met HST – wat moet ik doen?

🩸 Een beetje bloedverlies in de eerste weken of maanden na de start van hormoonsubstitutietherapie (HST) is vaak normaal, maar het verdient altijd aandacht.

Hoe komt dat?

In de eerste fase moet je lichaam wennen aan de nieuwe hormonen. Het baarmoederslijmvlies kan nog wat reageren met een lichte bloeding. Mogelijke oorzaken zijn:

  • 💊 Opstart van oestrogeen zonder (voldoende) progesteron
  • 🔄 Schommelingen in je hormoonspiegels bij opbouw of verandering van dosering
  • ❌ Vergeten inname of onregelmatig gebruik
  • 📉 Te lage dosis progesteron om het slijmvlies voldoende af te bouwen

Wanneer is bloedverlies normaal?

✅ In de eerste 3 tot 6 maanden na de start van HST
✅ Klein beetje bloedverlies of spotting
✅ Bij gebruik van een sequentieel schema (dus met cyclische bloeding)

Wanneer moet je zeker contact opnemen?

📞 Neem contact op met je arts als je:

  • bloedverlies hebt na 6 maanden therapie
  • regelmatig veel bloed verliest
  • een plots hevige bloeding krijgt
  • bloedverlies krijgt terwijl je al langer dan een jaar postmenopauzaal bent
  • constant of onvoorspelbaar bloedverlies ervaart

Dan bekijken we of het nodig is om:

  • de dosis of combinatie van hormonen aan te passen
  • een gynaecologisch nazicht of echo te laten doen
  • het schema te wijzigen naar een continue, bloedingvrije combinatie

🟣 Belangrijk: bloedverlies is meestal onschuldig, maar het is wél een signaal.
Bespreek het, zodat we samen kunnen uitsluiten dat er iets mis is én je therapie optimaal kunnen bijsturen.

🩸 Een beetje bloedverlies in de eerste weken of maanden na de start van hormoonsubstitutietherapie (HST) is vaak normaal, maar het verdient altijd aandacht.

Hoe komt dat?

In de eerste fase moet je lichaam wennen aan de nieuwe hormonen. Het baarmoederslijmvlies kan nog wat reageren met een lichte bloeding. Mogelijke oorzaken zijn:

  • 💊 Opstart van oestrogeen zonder (voldoende) progesteron
  • 🔄 Schommelingen in je hormoonspiegels bij opbouw of verandering van dosering
  • ❌ Vergeten inname of onregelmatig gebruik
  • 📉 Te lage dosis progesteron om het slijmvlies voldoende af te bouwen

Wanneer is bloedverlies normaal?

✅ In de eerste 3 tot 6 maanden na de start van HST
✅ Klein beetje bloedverlies of spotting
✅ Bij gebruik van een sequentieel schema (dus met cyclische bloeding)

Wanneer moet je zeker contact opnemen?

📞 Neem contact op met je arts als je:

  • bloedverlies hebt na 6 maanden therapie
  • regelmatig veel bloed verliest
  • een plots hevige bloeding krijgt
  • bloedverlies krijgt terwijl je al langer dan een jaar postmenopauzaal bent
  • constant of onvoorspelbaar bloedverlies ervaart

Dan bekijken we of het nodig is om:

  • de dosis of combinatie van hormonen aan te passen
  • een gynaecologisch nazicht of echo te laten doen
  • het schema te wijzigen naar een continue, bloedingvrije combinatie

🟣 Belangrijk: bloedverlies is meestal onschuldig, maar het is wél een signaal.
Bespreek het, zodat we samen kunnen uitsluiten dat er iets mis is én je therapie optimaal kunnen bijsturen.

Hormoonsubstitutietherapie (HRT) kan een wereld van verschil maken voor je welbevinden, energie, slaap, stemming en gezondheid op lange termijn.
Maar… het vraagt ook wat geduld, vertrouwen en afstemming.

Wat kun je verwachten in de eerste weken?

🟣 Je lichaam moet wennen aan de nieuwe hormonen.
Sommige vrouwen voelen zich meteen beter, anderen ervaren eerst wat schommelingen. Klachten zoals:

  • tijdelijk gevoelige borsten
  • lichte hoofdpijn
  • onrustig of emotioneel gevoel
  • of wat doorbraakbloeding

… zijn meestal tijdelijk en trekken vaak na een paar weken vanzelf weg.

Enkele belangrijke tips bij de start:

✅ Neem je hormonen op vaste tijdstippen.
Dagelijks en consistent gebruik is essentieel voor een goede werking.

✅ Stel realistische verwachtingen.
Je merkt vaak pas na 4 tot 6 weken verbetering. De echte evaluatie volgt na 3 maanden.

✅ Gebruik je producten correct.
– Gel of spray op schone, droge huid
– Progesteron slik je ’s avonds, of breng je vaginaal in
– Testosteron in minihoeveelheid, dagelijks

✅ Verwittig bij bloedverlies, pijn of twijfel.
Bij abnormaal bloedverlies, hevige bijwerkingen of onrust: neem contact op. Samen zoeken we een oplossing.

✅ Zorg voor jezelf op alle vlakken.
HRT werkt het beste in combinatie met voldoende slaap, gezonde voeding, beweging en stressmanagement.

Wat als ik me niet (voldoende) beter voel?

💬 Geen paniek – dat wil meestal zeggen dat we nog niet op jouw optimale dosering of combinatie zitten.
Samen stemmen we verder af, eventueel met bloedcontrole en evaluatie na 3 maanden.

🟢 HRT is een proces, geen mirakelpil.
Maar met de juiste opvolging, een open gesprek en geduld kan het je leven weer vlot in beweging brengen.

Hormoonsubstitutietherapie (HRT) beschermt je niet tegen zwangerschap.
Ben je in de perimenopauze en heb je nog een baarmoeder en eierstokken, dan kun je nog spontaan ovuleren – zelfs al zijn je menstruaties onregelmatig of al maanden weggebleven.

Kort gezegd: als je geen anticonceptie gebruikt, kun je nog zwanger worden.

Tot wanneer moet ik anticonceptie gebruiken?

  • Heb je voor je 50e je laatste menstruatie gehad? ➤ gebruik nog 2 jaar anticonceptie
  • Was je 50 jaar of ouder bij je laatste menstruatie? ➤ gebruik nog 1 jaar anticonceptie
  • Ben je ouder dan 55 jaar? ➤ geen anticonceptie meer noodzakelijk

 

Welke anticonceptie past bij HRT?

Niet alle vormen van anticonceptie gaan goed samen met HRT. Hier zijn veilige opties:

Koperspiraal of barrièremiddelen (condoom, pessarium)

  • Geen hormonen – dus 100% compatibel met elke vorm van HRT

Mirena®-spiraal (levonorgestrel)

  • Werkt als anticonceptie én beschermt de baarmoeder als je oestrogeen neemt
  • Dit sluit het nemen van bio-identiek progesteron niet uit
  • Kan dus een twee-in-één-oplossing zijn bij HRT

POP = minipil

Sterilisatie van je partner of jezelf

💬 Bespreek met je arts wat voor jou het veiligst en meest comfortabel is.
We zoeken samen naar een oplossing die én beschermt én past bij jouw levensfase.

📌 Neen, meestal niet.
De leeftijd waarop je start met hormoonsubstitutietherapie (HRT) is belangrijk, maar “te laat” bestaat zelden. Wel geldt: hoe vroeger je begint na je menopauze, hoe groter de voordelen voor je gezondheid op lange termijn.

Wanneer is starten het meest ideaal?

🔹 Binnen 10 jaar na de menopauze (of voor je 60 bent):
➡️ Dit is het “window of opportunity”. Je krijgt dan het meeste voordeel voor:
– hart- en bloedvaten
– botten (preventie van osteoporose)
– hersenen (preventie van dementie en depressie)
– levenskwaliteit

Maar… wat als je ouder bent?

🔸 Ook als je ouder dan 60 bent, of het meer dan 10 jaar geleden is dat je menopauze begon, kan HRT nog zinvol zijn – zeker bij klachten zoals:

  • vaginale droogte of pijn bij het vrijen
  • blaasproblemen of recidiverende infecties
  • ernstige opvliegers of slaapproblemen
  • osteoporose of verhoogd valrisico
  • stemmingsproblemen of brain fog

In die gevallen bekijken we samen de risico’s en voordelen, eventueel met voorafgaand onderzoek (bloeddruk, hartgezondheid, labo).

Samengevat:

🟢 Ben je postmenopauzaal en heb je klachten? Dan ben je meestal niet te oud.
We zoeken een veilige en haalbare manier van starten – op jouw maat.
En soms volstaat al een lage lokale dosis oestrogeen (bijvoorbeeld voor vaginale klachten).

💬 Je verdient nog altijd comfort, energie en levenskwaliteit – wat je leeftijd ook is.

📌 Er is géén vaste leeftijd of termijn waarop je móét stoppen met hormoonsubstitutietherapie (HRT).
Zolang de voordelen opwegen tegen de risico’s, en jij je er goed bij voelt, mag je HRT blijven gebruiken.

Vroeger dacht men: “Zo kort mogelijk, zo laag mogelijk.”

Maar dat idee is achterhaald. Wat telt, is:

  • Jouw levenskwaliteit
  • Jouw gezondheidsprofiel
  • De balans tussen klachten, voordelen en eventuele risico’s

Dus: wanneer stoppen?

🔹 Als je dat zelf wil.
Je beslist zélf, samen met je arts, wanneer het moment rijp is. Sommige vrouwen willen na enkele jaren afbouwen, anderen blijven liever verdergebruiken.

🔹 Als je geen klachten meer hebt én je gezondheid stabiel is.
Bijvoorbeeld als opvliegers en slaapklachten verdwenen zijn, en je geen preventieve reden meer ziet om verder te nemen.

🔹 Als je een medische reden hebt om te stoppen.
Zoals een nieuwe aandoening (bv. borstkanker) waarbij HRT niet langer veilig is. Dan bekijken we alternatieven.

En hoelang mag je doorgaan?

🟢 Zolang je wil én het veilig blijft.
– Sommige vrouwen stoppen na 5 jaar
– Andere vrouwen gebruiken HRT 10, 15 jaar of langer
– Lokale oestrogenen (zoals vaginale crème of tablet) mogen levenslang bij klachten zoals vaginale droogte of blaasproblemen

💬 HRT is geen levenslang verplichting, maar ook geen race tegen de klok. Jij kiest – in overleg met je arts.

💬 Het is jouw lichaam – dus als jij voelt dat je wil stoppen met hormoonsubstitutietherapie (HRT), dan is dat mogelijk, op een veilige en verantwoorde manier. Maar het is belangrijk om dat geleidelijk en met begeleiding te doen.

Waarom niet plots stoppen?

⛔️ Als je HRT abrupt stopt, loop je kans op:

  • het plots terugkeren van klachten zoals opvliegers, slecht slapen, stemmingsproblemen
  • een hormonale schok voor je lichaam
  • meer risico op afbouwreacties, vooral bij hogere dosissen

Hoe doe je het dan wél goed?

🟢 Stap voor stap, liefst onder begeleiding van je arts.

Er zijn verschillende manieren om af te bouwen, afhankelijk van wat je precies gebruikt:

➤ Oestrogeen-gel, spray of pleister

– Verlaag de dosis geleidelijk over 3 tot 6 weken
– Bijvoorbeeld: halve dosis per dag, om de dag, enz.
– Luister naar je lichaam en hou eventueel klachten bij

➤ Progesteron (utrogestan)

– Ook hier werk je afbouwend mee, in overleg
– Je arts bekijkt of het nog nodig is om je baarmoeder te beschermen

➤ Testosteron

– Deze mag je doorgaans stoppen zonder afbouw, tenzij je lange tijd hoge dosissen gebruikte

Wat als je klachten terugkrijgt?

Dan kun je:

🔄 tijdelijk terug naar de vorige dosis
💬 overwegen om toch nog verder te zetten met een lagere onderhoudsdosis
🌿 aanvullende leefstijlaanpassingen of supplementen bespreken

🟣 Stoppen met HRT is geen alles-of-nietsbeslissing.
Het is een proces dat afgestemd wordt op jouw noden, comfort en gezondheid.

💡 Wil je stoppen? Bespreek het, plan het en geef jezelf tijd. Je hoeft het niet alleen te doen.

🩺 Niet altijd – maar soms wel.
Als je borstkanker hebt gehad, is hormoontherapie niet automatisch uitgesloten, maar het vraagt wél zorgvuldige afweging in overleg met je arts.

De klassieke richtlijn is:

🔴 Geen systemische HRT (zoals pleister, gel of pillen) bij vrouwen met hormonale (oestrogeenpositieve) borstkanker.
Deze kankers groeien vaak onder invloed van oestrogeen. Extra hormonen kunnen dan het risico op herval verhogen.

Maar… elk lichaam is anders.

🟣 Er zijn uitzonderingen. Bijvoorbeeld:

  • als je geen hormonale borstkanker had
  • als je al jaren kankervrij bent
  • als je zeer ernstige menopauzale klachten hebt die je levenskwaliteit ondermijnen
  • als je alle andere opties geprobeerd hebt zonder resultaat

Dan kan HRT soms toch overwogen worden, onder strikte begeleiding van een gespecialiseerd team.

Wat zijn de alternatieven?

Ook zonder klassieke HRT zijn er opties om je klachten te verlichten:

✅ Niet-hormonale medicatie

– Zoals bepaalde antidepressiva in lage dosis
– Clonidine of gabapentine voor opvliegers

✅ Lokale oestrogenen (bv. vaginale crème of tablet)

– Werken plaatselijk en komen nauwelijks in je bloed
– Kunnen altijd veilig gebruikt worden, zelfs bij hormonale borstkanker

✅ Leefstijl, voeding, stressreductie

– Bewegen, ademhaling, voeding en slaap kunnen écht een verschil maken

Samengevat:

📌 Heb je borstkanker gehad? Dan kan HRT soms, maar niet altijd.
De beslissing wordt genomen:

  • op basis van jouw medische voorgeschiedenis
  • in overleg met je team
  • met focus op jouw levenskwaliteit én veiligheid

💬 Je verdient het om je goed te voelen – ook na borstkanker. We zoeken samen naar wat veilig én helpend is voor jou.

Het antwoord is eenvoudig: jullie lichamen zijn verschillend – en dus ook jullie hormoonbehoeften.

Hormoontherapie is geen one size fits all.

Jouw ideale dosis hangt af van:

  • je leeftijd
  • je klachtenpatroon
  • of je nog menstrueert of niet
  • of je een baarmoeder hebt of niet
  • je gevoeligheid voor hormonen
  • je medische voorgeschiedenis
  • én hoe je lichaam reageert op de therapie

De juiste dosis is:

🟢 Niet de laagste
🟢 Niet de hoogste
🟣 Maar de dosis die jou klachtenvrij maakt zonder bijwerkingen

Soms is dat één pompje gel, soms drie. Soms is progesteron nodig in een cyclisch schema, soms continu.
Wat telt is: werkt het voor jóu?

Vergelijk jezelf dus niet met je vriendin.

👭 Het is fijn om ervaringen te delen, maar laat je niet onzeker maken.
Wat bij haar past, is niet per se goed voor jou.

💬 Hormoontherapie is maatwerk. Jij krijgt wat jij nodig hebt – en dat is precies de bedoeling.

💬 “Ik voel me slecht, maar krijg te horen dat het erbij hoort.”
“Mijn bloedwaarden zijn normaal, dus ik krijg niets.”
“Mijn dokter zegt dat hormonen gevaarlijk zijn.”

Helaas horen we dit nog vaak. Maar meestal is het geen onwil – het heeft te maken met kennis, voorzichtigheid en verouderde informatie.

Mogelijke redenen waarom je geen HRT of testosteron krijgt:

🔹 Gebrek aan recente opleiding
Veel artsen leerden nog volgens de richtlijnen van de jaren 2000, toen hormoontherapie als risicovol werd beschouwd. Nieuwe wetenschappelijke inzichten tonen intussen een heel ander beeld, maar niet iedereen is mee met die evolutie.

🔹 Angst voor bijwerkingen of aansprakelijkheid
Sommige artsen zijn voorzichtig, vooral bij vrouwen met borstkanker in de familie, migraine of andere risicofactoren. Begrijpelijk, maar niet altijd nodig – mits goede inschatting en begeleiding.

🔹 Gebrek aan ervaring met testosteron bij vrouwen
Testosteron is off-label bij vrouwen in België en Nederland. Dat betekent: het is niet officieel geregistreerd voor vrouwelijk gebruik, hoewel er sterke evidentie is voor het effect bij laag libido en vermoeidheid. Veel artsen zijn dus onzeker over hoe ze het correct moeten voorschrijven en doseren.

🔹 Verwarring over bloedwaarden
Sommige artsen baseren zich op “normale” bloedwaarden, maar die zeggen weinig in de perimenopauze. HRT wordt vooral gegeven op basis van klachten, niet alleen op basis van bloedonderzoek.

Wat kun je doen?

🟢 Zoek een arts met expertise in menopauze en HRT.
Je hebt recht op een arts die luistert, uitleg geeft en samen met jou beslist.

🟢 Breng betrouwbare info mee naar je afspraak.
Bijvoorbeeld van:
– de website van Dr. Louise Newson (Balance)
– de NICE-richtlijnen
– de British Menopause Society

🟢 Weet dat je niet alleen bent.
Veel vrouwen moeten op zoek gaan naar een andere arts om goede hulp te krijgen. Dat is spijtig, maar je gezondheid is het waard.

💬 Je klachten zijn écht. En er zijn oplossingen. Laat je niet afschepen – laat je goed begeleiden.

💬 “Moet ik eerst bloed laten nemen om te weten of ik in de menopauze zit?”
“Mijn huisarts zegt dat mijn waarden normaal zijn – maar ik voel me vreselijk.”

➡️ Bloedonderzoek kan nuttig zijn, maar is niet altijd nodig of doorslaggevend.

In de perimenopauze: bloedwaarden zijn vaak misleidend

⏳ In deze overgangsfase schommelen je hormonen van dag tot dag.
Een bloedtest is dus een momentopname, die weinig zegt over het geheel.

🔹 Je kunt “normale” waarden hebben, maar toch zware klachten
🔹 Of afwijkende waarden zonder dat je iets voelt

📌 Daarom baseren we ons vooral op klachten en context, niet alleen op je bloed.

In de postmenopauze: bloedonderzoek kan wél iets zeggen

Bijvoorbeeld:

✅ Als je menstruaties gestopt zijn, maar je twijfelt of je nog anticonceptie nodig hebt
✅ Bij aanhoudende klachten ondanks HRT – dan checken we of je bloedspiegels kloppen
✅ Bij gebruik van testosteron – dan volgen we je spiegel mee op
✅ Als je geen baarmoeder meer hebt of een spiraal – dan is bloedonderzoek soms nuttig om te weten waar je zit in de overgang
✅ Voor het beoordelen van de opname via de huid (gel, spray of pleister) – dan meten we na een tijdje of je oestrogeenspiegel daadwerkelijk is gestegen

Wat dan wél belangrijk?

🟢 De Greene’s scorelijst en jouw klachtenpatroon
🟢 Je leeftijd, voorgeschiedenis en levensfase
🟢 Je eigen gevoel: “Hoe voel ik me in mijn lijf?”

💬 Hormonen zijn geen exacte wetenschap. Je klachten zijn de belangrijkste leidraad – bloedwaarden kunnen soms iets toevoegen, maar zeggen niet alles.

💬 “Ik ben gestart met hormoontherapie, maar ik voel me nog steeds niet zoals vroeger.”

➡️ Dat kan, en het betekent niet dat HRT niet werkt – maar wel dat er iets bijgestuurd moet worden.

Mogelijke oorzaken:

🔹 Je dosis is te laag of te hoog
– De startdosering is vaak voorzichtig. Het kan zijn dat je meer nodig hebt voor klachtenverlichting.

🔹 De toedieningsvorm past niet bij je lichaam
– Pleisters, gel of spray kunnen verschillend opgenomen worden. Soms werkt overschakelen beter.

🔹 Je mist progesteron of testosteron
– Alleen oestrogeen geven is niet altijd voldoende. Testosteron kan bijv. energie en libido verbeteren.

🔹 Je hebt andere hormonale tekorten of een verstoorde balans
– Bijnieruitputting, schildklierproblemen, laag ijzer of vitamine D kunnen gelijkaardige klachten geven.

🔹 Je had te hoge verwachtingen of te weinig tijd gegeven
– Hormonen werken subtiel en hebben soms 6 tot 12 weken nodig om echt verschil te maken.

Wat kan je doen?

🟢 Houd een klachtenlijst bij (zoals de Greene’s lijst)
🟢 Bespreek je evolutie met je arts
🟢 Laat eventueel je bloedwaarden controleren
🟢 Ga na of er leefstijl- of stressfactoren meespelen

💬 Hormoontherapie werkt vaak prachtig, maar moet goed afgestemd worden op jouw unieke lijf. Laat je niet ontmoedigen – kleine aanpassingen maken vaak een groot verschil.

Veel vrouwen denken bij HRT vooral aan het verlichten van klachten zoals opvliegers of slecht slapen. Maar hormoontherapie biedt méér dan alleen comfort. Het heeft ook preventieve voordelen voor je gezondheid op lange termijn.

  1. 🦴 Sterke botten: bescherming tegen osteoporose

Na de menopauze verlies je snel botmassa.
➡️ Oestrogeen helpt dit verlies te vertragen en vermindert de kans op botbreuken aanzienlijk.
✅ HRT is de enige behandeling die tegelijk botverlies voorkomt én andere klachten aanpakt.

  1. ❤️ Gezonde bloedvaten: cardiovasculaire bescherming

Vrouwen die op tijd starten met HRT (vóór 60 of binnen 10 jaar na menopauze) hebben:
– een lager risico op hart- en vaatziekten
– betere cholesterolprofielen
– minder aderverkalking

📌 Het effect is het grootst bij vroege opstart.

  1. 🧠 Hersengezondheid: mogelijk minder kans op dementie

Er zijn aanwijzingen dat oestrogeen:
– de hersendoorbloeding verbetert
– geheugen en stemming ondersteunt
– het risico op de ziekte van Alzheimer kan verlagen bij vrouwen die vroeg starten

⚠️ Niet omwille van cognitieve klachten beginnen, maar wel een positief neveneffect.

  1. 👙 Beter urine- en vaginagezondheid

Langdurige HRT (systemisch of lokaal) helpt bij:
– vaginale droogte
– pijn bij het vrijen
– terugkerende blaasontstekingen
– urineverlies door kwetsbare slijmvliezen

  1. 😌 Meer levenskwaliteit

Vrouwen met goed ingestelde HRT:
– slapen beter
– hebben stabielere stemmingen
– voelen zich energieker en zichzelf

Samengevat:

🟣 HRT is geen wondermiddel, maar wel een krachtige ondersteuning voor lichaam en geest
🟣 Het heeft preventieve voordelen als je start op het juiste moment
🟣 Duurzaam gebruik is bij veel vrouwen veilig en effectief

💬 HRT helpt niet alleen voor vandaag – het helpt ook om gezond en krachtig ouder te worden.

💬 “Ik wil starten, maar ben bang voor bijwerkingen…”
➡️ Begrijpelijk. Gelukkig zijn veel bijwerkingen mild, tijdelijk én goed op te vangen met de juiste begeleiding.

Veelvoorkomende, milde bijwerkingen bij de start:

🔸 Gevoelige borsten
🔸 Opgeblazen gevoel
🔸 Hoofdpijn of misselijkheid
🔸 Lichte spotting of bloedverlies in de eerste weken

🕒 Deze klachten verdwijnen meestal vanzelf binnen de eerste 6 tot 12 weken. Ze zijn een teken dat je lichaam zich aanpast aan de hormonen.

Bijwerkingen die je best bespreekt met je arts:

⚠️ Aanhoudend bloedverlies
⚠️ Erge migraine
⚠️ Stemmoederschommelingen die verergeren
⚠️ Bijwerkingen na dosisverhoging of verandering van vorm

📌 Soms is een aanpassing in dosis, schema of toedieningsvorm voldoende om klachten op te lossen.

Is er risico op kanker of trombose?

🟢 Met bio-identieke hormonen via de huid (gel/spray/pleister) is het risico op bloedklonters niet verhoogd
🟢 Het risico op borstkanker stijgt niet bij gebruik van oestrogeen alleen (bijv. na baarmoederverwijdering)
🟠 Bij combinatie van oestrogeen met synthetisch progesteron kan het risico licht verhoogd zijn
🟣 Maar: met bio-identiek progesteron (zoals utrogestan) is dat risico veel lager

En: HRT vermindert de kans op botbreuken, hartziekten en diabetes als je op tijd start.

Wat als je je niet beter voelt?

Soms ligt het niet aan HRT, maar aan:

– te lage dosering
– verkeerde vorm
– onvoldoende aanvulling met progesteron of testosteron
– andere tekorten (vitamines, schildklier, ijzer)

Laat je dus goed opvolgen!

💬 Bijwerkingen zijn meestal tijdelijk en mild. Met de juiste vorm, dosis en begeleiding voel je je vaak snel beter.

💬 “Wat bedoelen jullie met bio-identiek? Zijn synthetische hormonen dan gevaarlijk?”

➡️ Het verschil zit in structuur en werking. En dat maakt een groot verschil voor je lichaam.

Bio-identieke hormonen = lichaamseigen hormonen

🟢 Bio-identiek betekent: identiek aan je natuurlijke hormonen
– Ze hebben exact dezelfde moleculaire structuur als wat je eierstokken vroeger maakten
– Je lichaam herkent ze als ‘eigen’ en weet precies wat ermee te doen

Voorbeelden:
– 17β-estradiol (in gels, pleisters, sprays)
– Microniseerbaar progesteron (Utrogestan® of Prometrium®)
– Testosteron-gel in aangepaste dosering

➡️ Deze vormen worden aanbevolen door o.a. de NICE guidelines en British Menopause Society.

Synthetische hormonen = afgeleiden

🔶 Synthetisch oestrogeen (zoals ethinylestradiol in de pil)
🔶 Synthetisch progesteron (progestagenen zoals levonorgestrel of medroxyprogesteron)

📌 Ze bootsen de werking van natuurlijke hormonen na, maar passen niet exact in je receptoren
📌 Daardoor zijn er meer bijwerkingen mogelijk zoals stemmingsstoornissen, vochtretentie of hogere tromboserisico’s

Waarom kiezen we voor bio-identiek?

✅ Minder bijwerkingen
✅ Beter verdraagbaar
✅ Veiliger profiel op lange termijn
✅ Natuurlijker gevoel voor veel vrouwen

⚠️ Bio-identiek betekent niet “natuurlijk” zoals in plantjes of supplementen, maar farmaceutisch gemaakt met exact dezelfde structuur als jouw hormonen.

💬 Hormoontherapie moet veilig, effectief én op maat zijn. Daarom verkiezen we in jouw belang bio-identieke hormonen boven synthetische varianten.

💬 “Ik heb migraine met aura – mag ik dan wel hormonen gebruiken?”

➡️ Ja, maar wel op een specifieke manier. Bij migraine zijn stabiele hormoonspiegels cruciaal.

Oestrogeen en migraine: een gevoelige relatie

📉 Een daling in oestrogeen (zoals vlak voor de menstruatie) kan migraine uitlokken.
📈 HRT kan net helpen om die schommelingen te stabiliseren en klachten te verminderen.

⚠️ Maar: te plots stijgende of wisselende spiegels (zoals met orale tabletten) kunnen migraine ook verergeren.

Wat is dan wel veilig?

✅ Transdermale oestrogenen (gel, spray of pleister) – deze geven een gelijkmatige opname
✅ Een continue dosering – dus liefst geen cyclisch schema
✅ Bio-identiek progesteron, bij voorkeur dagelijks in plaats van wisselend

🟢 Bij migraine met aura is geen verhoogd risico op beroerte vastgesteld bij bio-identieke HRT via de huid – in tegenstelling tot de pil met ethinylestradiol.

💬 Als je migraine hebt, is maatwerk belangrijk. Maar HRT kán juist een verlichting geven mits correct toegepast.

💬 “Ik had endometriose – mag ik dan nog hormonen nemen?”

➡️ Ja, maar met de juiste voorzorgsmaatregelen. Endometriose is oestrogeen-gevoelig, dus we moeten slim omgaan met je behandeling.

Waarom opletten?

🔶 Oestrogeen stimuleert niet alleen de baarmoeder, maar kan ook oude endometriosehaarden activeren
🔶 Zeker als je nog een baarmoeder hebt, of na een operatieve menopauze (eierstokken weggenomen)

Wat is dan wel mogelijk?

✅ Altijd combineren met progesteron, ook als je baarmoeder verwijderd is
➡️ Progesteron onderdrukt eventuele overgebleven endometrioseactiviteit

✅ Bij voorkeur continue schema’s, dus géén maandelijkse bloeding
✅ Bio-identiek progesteron (zoals Utrogestan) is mild, maar kan indien nodig vervangen worden door een sterker progestageen in specifieke situaties

En na chirurgische menopauze?

Als je geopereerd bent wegens ernstige endometriose, kan HRT zeker nog overwogen worden:
– op basis van klachten
– met combinatie van oestrogeen + voldoende progesteron
– onder specialistische opvolging

📌 Sommige vrouwen hebben baat bij toegevoegde medicatie zoals progestagenen of GnRH-analogen om recidief te voorkomen.

💬 Endometriose hoeft geen reden te zijn om HRT af te wijzen – wél om extra doordacht en op maat te behandelen.

💬 “Moet ik dan om de paar maanden bloed laten nemen? Of elk jaar op controle?”

➡️ Goede opvolging is belangrijk, maar dat betekent niet dat je voortdurend bloedonderzoek nodig hebt. De opvolging gebeurt op maat en is afgestemd op je klachten, leeftijd en de fase waarin je zit.

Algemeen opvolgschema:

🔸 Na de start of dosisaanpassing:
✅ Eerste controle na ongeveer 3 maanden
– Klachten geëvalueerd
– Eventueel bijsturen van dosis of vorm
– Bespreken van eventuele bijwerkingen of bloedverlies

🔸 Daarna:
✅ Controle om de 6 à 12 maanden, afhankelijk van je stabiliteit en situatie
✅ Jaarlijkse evaluatie van:
– Klachten
– Menstruatiepatroon
– Leefstijl, gewicht, bloeddruk
– Eventueel: bloedonderzoek, indien nuttig

Is bloedonderzoek altijd nodig?

❌ Niet altijd. Oestrogeen en progesteron worden op basis van klachten aangepast, niet op basis van bloedspiegels.
✅ Wel nuttig:
– Om de opname van transdermale oestrogenen te checken
– Bij gebruik van testosteron
– Bij twijfel of bijwerkingen
– Als er bijkomende tekorten of klachten zijn

Wat moet ik zelf in de gaten houden?

🟢 Je klachten: beter/slechter/schommelend
🟢 Eventuele bloedingen
🟢 Je cyclus (indien nog aanwezig)
🟢 Gewicht, stemming, slaap en libido

💬 HRT vraagt opvolging, maar geen overcontrole. Luister naar je lichaam, houd eventueel een klachtenlijst bij, en bespreek wat jij nodig hebt met je arts.

💬 “Ik hoor vaak dat je dik wordt van hormonen. Klopt dat?”

➡️ Nee, HRT veroorzaakt op zich géén gewichtstoename. Maar de hormonale veranderingen tijdens de menopauze kunnen je vetverdeling wél veranderen.

Wat gebeurt er in je lichaam?

🔻 Tijdens de perimenopauze daalt het oestrogeen
🔁 Je lichaam gaat vet opslaan rond je buik (centrale vetopslag)
💤 Je slaap verslechtert
📉 Je spiermassa neemt af
📈 Je stofwisseling wordt trager

➡️ Het is dus de menopauze zelf – niet HRT – die vaak tot gewichtstoename leidt.

Wat doet HRT dan?

🟢 HRT kan juist helpen om:
– vetverdeling te normaliseren
– spieren en stofwisseling te ondersteunen
– beter te slapen
– minder te snoepen door stabielere stemming

✅ Vrouwen die HRT nemen komen gemiddeld minder aan dan vrouwen die geen therapie nemen, bij een gelijkaardige leefstijl.

Wat kan jij doen?

– Kies voor gezonde voeding met voldoende eiwitten
– Blijf regelmatig bewegen (krachttraining is top!)
– Slaap op vaste uren
– Vermijd chronische stress
– Vraag hulp bij het aanpassen van je leefstijl, stap voor stap

💬 Wees gerust: van goed afgestemde HRT word je niet zwaarder – integendeel, het kan net je metabolisme en welzijn ondersteunen.

💬 “Hormonen zijn niets voor mij. Zijn er ook andere manieren om mijn klachten aan te pakken?”

➡️ Ja, er zijn effectieve alternatieven, zowel medisch als natuurlijk. Maar het is goed om te weten dat geen enkele andere aanpak de brede voordelen van HRT volledig evenaart.

  1. 🌿 Leefstijl is je basis

Wat je elke dag doet, heeft een grote impact op je hormoonbalans:

– Beweeg dagelijks, met focus op spieren, hart en ontspanning
– Eet eiwitrijk, vezelrijk en onbewerkt
– Zorg voor goede slaap
– Beperk alcohol en suiker
– Bouw aan stressbestendigheid (bv. meditatie, ademhaling, yoga)

➡️ Dit helpt bij stemmingsklachten, gewicht, slaap en opvliegers.

  1. 💊 Niet-hormonale medicatie

Bij sommige vrouwen (bv. met borstkanker of absolute contra-indicatie) kunnen deze middelen verlichting geven:

– SSRI’s of SNRI’s (voor opvliegers en stemmingsklachten)
– Clonidine of gabapentine (voor vasomotorische klachten)
– Ospemifeen (bij vaginale droogte – enkel in specifieke gevallen)

📌 Deze middelen zijn niet zaligmakend en hebben eigen bijwerkingen, maar kunnen tijdelijk soelaas bieden.

  1. 🌸 Fyto-oestrogenen en natuurlijke supplementen

Sommige vrouwen ervaren mild effect van:

– Rode klaver, soja-isoflavonen
– Maca, black cohosh, salie
– Magnesium, B-vitamines, vitamine D
– Adaptogenen (zoals ashwagandha)

⚠️ De werking is wisselend en vaak beperkt wetenschappelijk onderbouwd. Gebruik ze niet als vervanging van medische therapie bij ernstige klachten.

  1. 💬 Psychologische en emotionele ondersteuning

– Coaching of therapie bij zelfbeeld, relatieproblemen, rouw, burn-out
– Groepsondersteuning of menopauzecafés
– Mindful omgaan met deze overgangsfase kan het verschil maken

💬 HRT is niet voor iedereen geschikt. Maar elke vrouw verdient zorg op maat, met aandacht voor wat haar lichaam en leven écht nodig hebben.

💬 “Ik voel me anders, sneller overprikkeld, soms verdrietig of prikkelbaar… maar het is moeilijk om het uit te leggen.”

➡️ De (peri)menopauze is niet zichtbaar aan de buitenkant, maar de impact op je binnenwereld is groot. Het helpt enorm als je omgeving begrijpt wat er speelt.

  1. 🧠 Leg uit dat je hersenen veranderen

Tijdens de (peri)menopauze dalen oestrogeen en progesteron. Deze hormonen hebben invloed op:

– stemming en stressverwerking
– slaap en energie
– geheugen en concentratie
– emoties en prikkelgevoeligheid

💬 “Het is alsof de filter tussen mijn hoofd en de buitenwereld dunner is geworden.”

  1. ❤️ Zeg dat het niet over hen gaat

Je bent niet boos op je partner of kinderen — je bent overprikkeld door alles tegelijk.

💬 “Ik hou van jullie, maar mijn zenuwstelsel staat soms in overdrive. Dat ligt niet aan jullie, maar aan wat er hormonaal gebeurt.”

  1. 🛠 Vraag om samenwerking, geen oplossing

Veel partners willen “iets doen”. Wat jij vaak nodig hebt is: rust, steun, mildheid.

– Vraag om ruimte wanneer je je terugtrekt
– Vraag om hulp zonder oordeel
– Leg uit wat wel helpt (bv. even wandelen, alleen zijn, of net knuffelen)

  1. 📚 Gebruik beeldspraak of vergelijkingen

– “Het voelt alsof ik mezelf even kwijt ben.”
– “Alsof ik mijn leven probeer te runnen met een lege batterij.”
– “Mijn hersenen zijn in transitie, net als mijn lichaam.”

  1. 🟢 Gebruik externe bronnen

– Laat hen deze uitleg lezen
– Kijk samen een video of podcast
– Ga samen op gesprek als dat goed voelt

📌 Hormoonveranderingen zijn echt. Je hoeft je niet te verantwoorden, maar wél erkenning te krijgen.

💬 Je hoeft het niet alleen te dragen. Door er open over te praten, maak je ruimte voor begrip, verbondenheid en steun.

Wil je hiervan ook een Instagram-carrousel? Deze leent zich uitstekend voor een warme, herkenbare en verbindende post.

Gun jezelf het herstel van je hormonale balans.

Boek een afspraak

Dr. Griet Spiessens
Leefstijlarts
Menopauze Expert

Instagram

RIZIV nummer   14762806/009 
BIG nummer   79061893001
AGB code   84100933   

Deze website kwam tot stand met de hulp van Chris Kasonga, Marieke Spiessens, Hanne Ninclaus, Sara Lelie en Leonie Bosklopper. 

Dr. Griet Spiessens

-

© 2025 - All Rights Reserved